Poczytaj
Aktywność fizyczna przedszkolaka
Wiek przedszkolny cechuje duża intensywność rozwoju fizycznego, szybki wzrost kośćca i powiększenie muskulatury ciała twojego dziecka. Rozwój ruchowy przedszkolaka jest mniej gwałtowny niż dziecka w okresie niemowlęcym, maluch zaczyna jednak doskonalić swoje ruchy. Jest jeszcze słabo skoordynowany, co przejawia się np. udziałem całego ciała w wykonywaniu wszystkich czynności. Rozwija się jednak motoryka dziecka, przedszkolak biega coraz sprawniej, wykonując przy tym dłuższe kroki.Dzieci w wieku przedszkolnym wykazują ogromną potrzebę ruchu, są wtedy najbardziej żywe, biegają, skaczą, krzyczą. Gimnastyka dzieci w wieku przedszkolnym ma na celu wzmocnienie ich muskulatury i kształtowanie prawidłowej postawy. Zwykle w przedszkolach ćwiczenia wykonywane z dziećmi są rozmaitymi wariantami chodu, biegu, pełzania czy rzutu. Przedszkolaki mogą wykonywać także ćwiczenia równoważne. Dzieci w wieku przedszkolnym powinny mieć przynajmniej 20 minut zajęć ruchowych dziennie. Jeśli w czasie wakacji czy urlopów nie posyłasz dziecka do przedszkola, pamiętaj aby zapewnić mu codzienną dawkę ruchu, najlepiej na świeżym powietrzu.Przedszkolaki, poza prostymi ćwiczeniami gimnastycznymi, mogą już zacząć trenować niektóre dyscypliny sportu. Odpowiednia dla dzieci jest jazda na rowerze, jazda konna, pływanie, jazda na rolkach czy piłka nożna. Jeśli widzisz, że twoje dziecko wykazuje duże zainteresowanie aktywnością fizyczną, zapisz go do szkółki sportowej, gdzie pod fachowym okiem trenerów będzie mogło rozwijać swoje zainteresowania.
Bardzo ważne, także we wzmacnianiu więzi emocjonalnej, jest wspólne uprawianie aktywności fizycznej rodziców z dziećmi. Dlatego nie zadowalaj się zajęciami sportowymi, które oferuje twojemu dziecku przedszkole. Nic nie zastąpi dziecku wspólnie i aktywnie spędzonego czasu z rodzicami. Jedźcie razem na wycieczkę rowerową, idźcie na basen albo zagrajcie w piłkę. Zdrowy i harmonijny rozwój dziecka musi być uzupełniony aktywnością fizyczną. Nie wystarczą wartościowe posiłki, by twoje dziecko prawidłowo się rozwijało, musimy też stale dostarczać mu ruchu, który wzmocni odporność, poprawi apetyt i kondycję fizyczną twojego malucha.
Pamiętajcie o wspólnej aktywności fizycznej!
Kształtowanie właściwych nawyków żywieniowych dzieci w wieku przedszkolnym
Czas przedszkola to okres wybitnie sprzyjający nabywaniu przez dziecko właściwych nawyków żywieniowych. Dziecko w wieku trzech lat, zgodnie z normami rozwojowymi, wchodzi w etap, w którym jego posiłki są mniej więcej takie same jak posiłki dorosłych. Nie jada już specjalnych zupek czy przecierów, tylko zasiada do stołu wraz z rodziną, gdzie serwuje mu się te same co wszystkim daniaoczywiście z pewnymi wyjątkami (wyklucza się niektóre grzyby, potrawy zawierające alkohol czy kofeinę, intensywne przyprawy itp.). Jakość, smak, skład owych dań to pierwsze wzory odżywiania się, jakie przyswaja dziecko. Warto więc właśnie w okresie przedszkolnym zadbać, by wzory te były właściwe.
Co to są właściwe nawyki żywieniowe?
Aby uporządkować wiedzę o tym, czego powinniśmy uczyć przedszkolaka w związku z dbaniem o zdrowie w aspekcie odżywiania się, należy przypomnieć kilka najważniejszych kwestii:
Regularność posiłków. Zaleca się, by spożywać dziennie pięć niezbyt obfitych posiłków w regularnych porach dnia. Tak ukształtowany nawyk zapewnia lepsze samopoczucie, gdyż nie dopuszcza do długotrwałego uczucia głodu i w na- stępstwie – do przejadania się. Organizm odżywiany często, w sposób nieobciążający układu trawiennego, ma szyb- szy metabolizm, dzięki czemu lepiej oczyszcza się z toksyn, co podnosi ogólną kondycję i pozytywnie wpływa na system immunologiczny.
Stopień obfitości posiłków. Do dobrych nawyków żywie- niowych zalicza się też spożywanie solidnych śniadań, któ- re dają organizmowi „paliwo” do wytężonego wysiłku przed południem, czyli w porze najintensywniejszej pracy. Je- dzenie śniadań jest ważne zwłaszcza dla dzieci uczących się, czyli także przedszkolaków, gdyż badania dowiodły, że głodne dzieci mają problemy z przyswajaniem wiedzy i gor- sze wyniki w nauce. Intensywnie pracujący mózg ma spore zapotrzebowanie na kalorie – zjedzone przez dziecko śnia- danie wpłynie na to, że jego mózg w czasie nauki będzie działał aktywnie, twórczo, że będzie ono skoncentrowane. Równie ważne jak spożywanie solidnych śniadań jest unikanie przez dzieci jedzenia późnych i obfitych kolacji. Obciążony na noc układ trawienny powoduje spowolnienie metabolizmu i gorsze wysypianie się. Często jedzenie przez dzieci późnych i ciężkich kolacji prowadzi do nocnych przebudzeń, lęków i koszmarów sennych. Zakłada się więc, że dobrym nawykiem żywieniowym jest lekka kolacja spożywana przez dziecko na około dwie, trzy godziny przed snem.
Skład posiłków. Ten określa najlepiej aktualny kształt tzw. piramidy żywieniowej. W kontekście kształtowania poprawnych nawyków żywieniowych przed- szkolaka warto szczególnie zadbać o zaakceptowanie przez dziecko urozmaiconej diety. Otwartość na spożywanie produktów z różnych grup pokarmowych, poznawanie nowych smaków, akceptacja smaków specyficznych (sery, przyprawy, naturalne soki owocowe i warzywne itp.), spożywanie posiłków niedosładzanych, ograniczone spo- żywanie soli i produktów wysokoprzetworzonych oraz rozsądny limit na słodycze to z pewnością nawyki, które warto wdrażać.
Jakość posiłków.
„Kto oszczędza na kucharzu, nie oszczędzi na lekarzu” – w tym powiedzeniu jest wiele prawdy. Nie warto w wyborze produktów podawanych dziecku kierować się głównie ich niską ceną, nie zwracając uwagi na jakość. Należy zatem unikać, choć są tanie, produktów sztucznych, imitujących naturalne. Lepiej nie przyzwyczajać dziecka do jedzenia tłuszczów sztucznie utwardzanych typu trans, obecnych w twardych margarynach, słodyczach, przekąskach i ciastkach o bardzo długim terminie przydatności do spożycia, nie należy też wprowadzać do domowej kuchni emulsji zastępujących olej czy śmietanę oraz innych pokarmów wytworzonych w sztucznych warunkach. Warto zwracać uwagę na znaki jakości na opakowaniach żywności, na jej ekologiczne pochodzenie i czytać etykiety, gdzie opisane są składniki danego produktu.
Wspólne gotowanie.
Wspólne przyrządzanie zdrowych posiłków to znakomity sposób na ukształtowanie u dziecka właściwych nawyków żywieniowych. Własnoręcznie przygotowane sałatki, zupy, pierożki czy ciasta smakują najlepiej, zaś wczesne oswojenie się z kuchnią i nauczenie się zarad- ności w samodzielnym przygotowywaniu jedzenia to nieoce- niony kapitał w życiu dziecka. Kto od dzieciństwa nie boi się kuchni i kuchennych prac, ten w przyszłości bez trudu zadba o swoje zdrowe odżywianie się, a gdy założy rodzinę, zatroszczy się o prawidłowe żywienie swoich bliskich.
Kultura stołu.
Ostatni, lecz niezwykle ważny i dobry nawyk, o którym warto wspomnieć, to tradycja wspólnego, rodzinnego spożywania posiłków przy stole. Choć warunki współczesnego życia rzadko pozwalają na rodzinne celebrowanie posiłków, warto zadbać, by choć jeden z nich był regularnie spożywany wspólnie. Dzięki takiemu biesiadowaniu dziecko uczy się właściwego zachowania w sytuacjach towarzyskich, estetycznego jedzenia, spędzania czasu z innymi przy smacznym posiłku i miłej rozmowie. Przy okazji nabywa umiejętności czekania na swoją kolej, wypełniania drobnych obowiązków (odnoszenie na- czyń), kurtuazyjnego zachowania (podanie talerza z daniem starszej osobie, podsunięcie soli itp.). Zapomniana ostatnio kultura stołu to ważny element ogólnej kultury bycia. Wbrew pozorom jest ona bardzo ważna i w znacznej mierze decyduje o tym, jak postrzegane jest dziecko.
Sytuacje alarmowe związane z nawykami żywieniowymi dzieci
Na marginesie rozważań o kształtowaniu poprawnych nawyków żywieniowych dzieci nie sposób nie wspomnieć o drugiej stronie medalu, czyli o niepokojących objawach, które można zaobserwować w kontekście odżywiania się dzieci. Alarmujące sytuacje, nawiązujące do problemów, które zwykle wiążemy z zaburzeniami dorosłych, to:
wybiórczość pokarmowa, niekiedy o charakterze ortoreksji. Dochodzi do niej wtedy, gdy ktoś, świadomie lub wskutek podświadomie przyjętych założeń, zaczyna żywić przekonanie, że rozmaite produkty są niejadalne: niezdrowe, trujące i nie do przełknięcia. Dzieci cierpiące na wybiórczość to nie lada wyzwanie dla przedszkolnych psychologów, gdyż często takie przedszkolaki płaczą przy posiłkach, nie chcą nawet spróbować nowych dań, akceptują kilka wybranych produktów i na tym skromnym wikcie próbują przetrwać intensywne godziny nauki i zabaw w przedszkolu; bulimia u przedszkolaka przyjmująca zazwyczaj postać nadmiernego objadania się. Powoduje przeciążenie układu pokarmowego i dyskomfort, którego dziecko pozbywa się celowo, prowokując wymioty; otyłość, nierzadko związana jest ze spożywaniem nadmiernej ilości słodyczy i tzw. fast foodów. Nie należy lekceważyć problemów z nadwagą. Niezdrowy tryb życia, niewłaściwa dieta prowadzą do otyłości, a w jej efekcie do niebezpiecznych chorób. Niestety otyłość coraz częściej występuje u małych dzieci, co jest bardzo niepokojącym zjawiskiem zaburzenia dysmorficzne, czyli... problemy psychiczne dorosłych, niewłaściwie oceniających wagę dziecka. Mimo prawidłowych niezależnych wskaźników uważają, że dziecko jest zbyt szczupłe albo zbyt otyłe i usiłują je dokarmiać albo też odchudzać. W czasach względnego dobrobytu częściej obserwuje się tę drugą tendencję, np. mama zdrowej, ciut pulchnej kilkulatki, popada w nieuzasadnioną rozpacz z powodu rzekomej nadwagi u dziecka i drastycznymi nieraz sposobami próbuje doprowadzić je do wyimaginowanej normy.
Źródło czasopismo Bliżej Przedszkola